II LO oficjalnie w projekcie „Dialog pokoleń”
Miło jest nam poinformować, że II Liceum Ogólnokształcące w Augustowie im. Polonii i Polaków na Świecie uczestniczy w projekcie „Dialog pokoleń” zorganizowanym przez Towarzystwo Kultury Języka w ramach programu „Ojczysty – dodaj do ulubionych”, ogłoszonego przez Narodowe Centrum Kultury. Celem projektu jest ocalanie od zapomnienia resztek gwary, która zachowała się jeszcze w języku najstarszych mieszkańców polskich wsi. Uczestniczą w nim uczniowie szkół średnich, gimnazjów, a wyjątkowo także szkół podstawowych z Podlasia, Suwalszczyzny, Mazowsza i Świętokrzyskiego. Pod kierunkiem nauczycieli polonistów odwiedzają starszych ludzi, którzy opowiadają, jak to bywało dawniej, jak pieczono chleb, jak urządzano wesela, a także jak wyglądała w ich dzieciństwie szkoła i w co najchętniej bawiły się dzieci przed prawie stu laty. Zadaniem uczniów biorących udział w projekcie jest nagranie ich wypowiedzi, spisanie i odkrycie w nich wyrazów już dziś nieużywanych, czasami niezrozumiałych dla młodych ludzi. Najczęściej są to słowa gwarowe, bezcenne w badaniach językoznawców dialektologów, którzy opisują różne odmiany terytorialne polszczyzny, ale nie wszędzie mogą dotrzeć w porę. Takie klejnoty polskiej mowy, na które natrafiają uczniowie biorący udział w projekcie, są później omawiane na warsztatach prowadzonych przez językoznawców z różnych ośrodków akademickich. Odkryte przez uczniów wyrazy, jeśli zostały przez językoznawców ocenione jako gwarowe, znalazły się (lub znajdą) na stronie internetowej projektu www.dialogpokolen.uw.edu.pl. Na stronie są też umieszczane ciekawe wywiady, przeprowadzone ze starszymi ludźmi, jak również relacje z warsztatów i konferencji organizowanych wspólnie przez uczniów, nauczycieli i pracowników wyższych uczelni.
Pierwsze rozmowy dotyczące udziału szkoły w projekcie odbyły się w sierpniu 2016 roku, gdy w II Liceum Ogólnokształcącym w Augustowie im. Polonii i Polaków na Świecie odbywała się międzynarodowa konferencja naukowa „Tradycja w języku, historii i kulturze”. Wzięło w niej udział siedemnastu prelegentów z wielu europejskich miast: Bratysławy, Jeny, Kiejdan, Krakowa, Lublina, Lwowa, Łodzi, Odessy, Opola, Poznania, Warszawy oraz Wilna. Konferencję otworzyli prof. Józef Porayski-Pomsta, Prezes Towarzystwa Kultury Języka, Jarosław Szlaszyński, Starosta Powiatu Augustowskiego oraz prof. Barbara Falińska, Przewodnicząca Sekcji Gwaroznawczej Towarzystwa Kultury Języka. Na konferencję złożyły się cztery sekcje, których tematyka koncentrowała się głównie wokół zagadnień dialektologicznych i gwaroznawczych. Uczestnicy mogli wysłuchać wykładów wybitnych językoznawców: prof. Stanisława Gajdy z Uniwersytetu w Opolu, prof. Józef Kąsia z Uniwersytetu Jagiellońskiego, prof. Jerzego Sierociuka z Uniwersytetu Adama Mickiewicza, prof. Pavola Žigo z Uniwersytetu Komeńskiego w Bratysławie, prof. Heleny Wojcewej z Odeskiego Uniwersytetu Narodowego im. I. Miecznikowa, prof. Katarzyny Sicińskiej z Uniwersytetu Łódzkiego, dr hab. Renaty Kucharzyk z Instytutu Języka Polskiego PAN w Krakowie, prof. Haliny Pelc z Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej, prof. Ireny Jaros z Uniwersytetu Łódzkiego, dr Katarzyny Konczewskiej, dr. Błażeja Osowskiego z Uniwersytetu Adama Mickiewicza, dr Roksolany Yustyny Perkhach z Narodowego Uniwersytetu „Politechnika Lwowska”, Ireny Duchnovskiej ze Stowarzyszenia Polaków Kiejdan, prof. Anny Tyrpy z Instytutu Języka Polskiego PAN w Krakowie, dr Moniki Kresy z Uniwersytetu Warszawskiego. W dniu poprzedzającym konferencję, 1 sierpnia 2016 r., odbył się panel dyskusyjny, który dotyczył współczesnego statusu gwar ludowych i ich prognozowanej przyszłości.
W trakcie dyskusji towarzyszących obradom prof. Barbara Falińska zaproponowała wicedyrektorowi szkoły, panu Tomaszowi Choroszewskiemu, zachęcenie młodzieży i włączenie się do projektu. Od września bieżącego roku szkolnego uczniowie poszczególnych klas byli zapoznawani z ideą „Dialogu pokoleń” i specyfiką badań. Najaktywniejsze osoby (Ewelina Łapińska, Aleksandra Korzun, Natalia Kierklo, Grzegorz Jurguć z klasy I b) przeprowadziły wywiady ze swoimi babciami i dziadkami, zaś w nagrodę uczestniczyły 20 lutego 2017 roku w konferencji naukowej „Język ojczysty jako przedmiot badań regionalnych. Ocalamy dziedzictwo kulturowe od zapomnienia” zorganizowanej przez Centralną Bibliotekę Rolniczą, Towarzystwo Kultury Języka, Mazowieckie Towarzystwo Kultury oraz Polską Fundację Kościuszkowską. Młodzież miała okazję wysłuchać interesujących wykładów z zakresu dialektologii.
24.05.2017 r. gościliśmy w szkole prof. Barbarę Falińską (Przewodniczącą Sekcji Gwaroznawczej Towarzystwa Kultury Języka), dr hab. Elżbietę Wierzbicką – Piotrowską (z Zakładu Gramatyki, Semantyki i Pragmatyki Współczesnego Języka Polskiego Uniwersytetu Warszawskiego), dr Marię Przastek – Samokową (językoznawcę-slawistę) oraz prof. dr. hab. Józefa Porayskiego – Pomstę (prezesa Zarządu Głównego Towarzystwa Kultury Języka). Podczas wizyty ustalone zostały szczegóły udziału II Liceum Ogólnokształcącego w Augustowie im. Polonii i Polaków na Świecie w projekcie „Dialog pokoleń”, zaś młodzież zaprezentowała efekty dotychczasowych badań. Szkolnym koordynatorem projektu został pan Tomasz Choroszewski. Już 20 lipca grupa młodych gwaroznawców wraz ze swoim opiekunem weźmie udział w warsztatach gwaroznawczych w Sejnach. Serdecznie zapraszamy wszystkich chętnych do włączenia się w projekt „Dialog pokoleń”.